Op 3 april 1806 kwam, onder het bestuur van raadspensionaris Rutger Jan Schimmelpenninck, de Schoolwet ofwel Onderwijswet van 1806 tot stand. Belangrijk was vooral dat deze wet de financiering van het openbaar onderwijs regelde. Lees verder Tekst Schoolwet van 1806 (Wet voor het Lager Schoolwezen en Onderwijs)
Categorie: Tijd van burgers en stoommachines
The Gettysburg Address (19 november 1863) – complete tekst Engels
Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog hield de toenmalige president Abraham Lincoln een speech die geldt als de meest imponerende toespraak uit zijn politieke carrière: The Gettysburg Address. Hieronder de Engelse tekst van deze speech. Lees verder The Gettysburg Address (19 november 1863) – complete tekst Engels
Tekst encycliek Rerum Novarum (1891) – rondzendbrief van Leo XIII
Pauselijke encycliek Rerum Novarum (15 mei 1891), pauselijke rondzendbrief van Leo XIII. Hieronder de Nederlandse tekst. Lees verder Tekst encycliek Rerum Novarum (1891) – rondzendbrief van Leo XIII
Emancipatieproclamatie (Emancipation Proclamation) – tekst (1863)
Op 22 september 1862 kondigde de Amerikaanse president Abraham Lincoln de Emancipation Proclamation (Emancipatieproclamatie) af, waarmee per 1 januari 1863 drie miljoen slaven in vrijheid gesteld zouden worden, in de rebellerende zuidelijke staten. Verder stelde Lincoln dat de Amerikaanse Burgeroorlog in zijn ogen vooral een strijd was tegen de slavernij. Lees verder Emancipatieproclamatie (Emancipation Proclamation) – tekst (1863)
Inhuldigingsrede koningin Wilhelmina – 6 september 1898
Koningin Wilhelmina sprak bij haar aantreden als koning van Nederland de volgende tekst uit, op 6 september 1898. Haar inhuldigingsrede van toen.
Mijne Heeren, Leden der Staten-Generaal,
Reeds op jeugdigen leeftijd heeft God Mij door het overlijden van Mijnen onvergetelijken Vader tot den Troon geroepen, dien Ik onder het zoo wijze en zegenrijke Regentschap Mijner innig geliefde Moeder beklom. Lees verder Inhuldigingsrede koningin Wilhelmina – 6 september 1898
Belgische Grondwet (7 februari 1831)
Op 7 februari 1831 werd, na de Belgische onafhankelijkheid, de eerste Belgische Grondwet aangenomen. De grondwet werd op punten herzien in 1893, 1920 en 1921. Hieronder een selectie uit de belangrijkste artikel uit de grondwetsversie van 1831:
art. 1 België is verdeeld in provinciën. Deze provinciën zijn: Antwerpen, Brabant, Henegouwen, Limburg, Luik, Luxemburg, Namen, Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen. De wet kan, zo daartoe reden bestaat, het grondgebied verdelen in een groter aantal provinciën. […] Lees verder Belgische Grondwet (7 februari 1831)
Troonrede van koning Willem I – 4 augustus 1840
Troonrede van koning Willem I (1772-1843), de eerste koning van het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden:
Edel Mogende Heeren!
Het strekt Mij tot genoegen U Edel Mogenden rondom Mij geschaard te zien, en in persoon deze buitengewone en plegtige zitting der Staten-Generaal te kunnen openen. Lees verder Troonrede van koning Willem I – 4 augustus 1840
Gedicht over kinderarbeid: ‘Fabrieksgalmen’ (1860)
Gedicht over kinderarbeid in fabrieken in de tijd van de Industriële Revolutie en de gevaren die dit werk voor jeugdigen met zich meebracht. Het gedicht is geschreven door de Vlaamse politicus en dichter Julius P. Vuylsteke (1836-1903) en heeft betrekking op de kinderarbeid en droevige werkomstandigheden in de fabrieken in Gent in de negentiende eeuw: Lees verder Gedicht over kinderarbeid: ‘Fabrieksgalmen’ (1860)
Monroe-doctrine (2 dec. 1823)
Monroe Doctrine – 2 december 1823
The Monroe Doctrine werd uitgevaardigd in James Monroes 7e toespraak tot het Amerikaanse congres: Lees verder Monroe-doctrine (2 dec. 1823)
Acte van Afscheiding of Wederkeer (1834)
Achtergrondinformatie
Onderstaand document werd op 13-14 oktober 1834 bij de kerkenraad van de Nederlandse Hervormde Kerk in Ulrum (Gr.) ingediend en ondertekend door predikant Hendrik de Cock en zijn gemeente. Hierna ontstond in verscheidene plaatsen in Nederland een kerkscheuring: de Afscheiding. Lees verder Acte van Afscheiding of Wederkeer (1834)