Category: Tijd van burgers en stoommachines

Emancipatieproclamatie (Emancipation Proclamation) – tekst (1863)

Op 22 september 1862 kondigde de Amerikaanse president Abraham Lincoln de Emancipation Proclamation (Emancipatieproclamatie) af, waarmee per 1 januari 1863 drie miljoen slaven in vrijheid gesteld zouden worden, in de rebellerende zuidelijke staten. Verder stelde Lincoln dat de Amerikaanse Burgeroorlog in zijn ogen vooral een strijd was tegen de slavernij. Lees verder Emancipatieproclamatie (Emancipation Proclamation) – tekst (1863)

Inhuldigingsrede koningin Wilhelmina – 6 september 1898

Koningin Wilhelmina sprak bij haar aantreden als koning van Nederland de volgende tekst uit, op 6 september 1898. Haar inhuldigingsrede van toen.

Mijne Heeren, Leden der Staten-Generaal,

Reeds op jeugdigen leeftijd heeft God Mij door het overlijden van Mijnen onvergetelijken Vader tot den Troon geroepen, dien Ik onder het zoo wijze en zegenrijke Regentschap Mijner innig geliefde Moeder beklom. Lees verder Inhuldigingsrede koningin Wilhelmina – 6 september 1898

Belgische Grondwet (7 februari 1831)

Op 7 februari 1831 werd, na de Belgische onafhankelijkheid, de eerste Belgische Grondwet aangenomen. De grondwet werd op punten herzien in 1893, 1920 en 1921. Hieronder een selectie uit de belangrijkste artikel uit de grondwetsversie van 1831:

art. 1 België is verdeeld in provinciën. Deze provinciën zijn: Antwerpen, Brabant, Henegouwen, Limburg, Luik, Luxemburg, Namen, Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen. De wet kan, zo daartoe reden bestaat, het grondgebied verdelen in een groter aantal provinciën. […] Lees verder Belgische Grondwet (7 februari 1831)

Troonrede van koning Willem I – 4 augustus 1840

Troonrede van koning Willem I (1772-1843), de eerste koning van het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden:

Edel Mogende Heeren!

Het strekt Mij tot genoegen U Edel Mogenden rondom Mij geschaard te zien, en in persoon deze buitengewone en plegtige zitting der Staten-Generaal te kunnen openen. Lees verder Troonrede van koning Willem I – 4 augustus 1840

Gedicht over kinderarbeid: ‘Fabrieksgalmen’ (1860)

Gedicht over kinderarbeid in fabrieken in de tijd van de Industriële Revolutie en de gevaren die dit werk voor jeugdigen met zich meebracht. Het gedicht is geschreven door de Vlaamse politicus en dichter Julius P. Vuylsteke (1836-1903) en heeft betrekking op de kinderarbeid en droevige werkomstandigheden in de fabrieken in Gent in de negentiende eeuw: Lees verder Gedicht over kinderarbeid: ‘Fabrieksgalmen’ (1860)

Acte van Afscheiding of Wederkeer (1834)

Achtergrondinformatie

Onderstaand document werd op 13-14 oktober 1834 bij de kerkenraad van de Nederlandse Hervormde Kerk in Ulrum (Gr.) ingediend en ondertekend door predikant Hendrik de Cock en zijn gemeente. Hierna ontstond in verscheidene plaatsen in Nederland een kerkscheuring: de Afscheiding. Lees verder Acte van Afscheiding of Wederkeer (1834)

Communistisch Manifest (1848): fragment voorwoord

Fragment uit het voorwoord van Friedrich Engels bij de derde uitgave van 1883…

De grondgedachte van het Communistisch Manifest

De leidende grondgedachte van het ‘Manifest’: dat de economische productie en de daaruit noodzakelijk voortvloeiende maatschappelijke structuur van ieder historisch tijdperk de grondslag vormt voor de politieke en intellectuele geschiedenis in dat tijdperk; dat dienovereenkomstig de gehele geschiedenis een geschiedenis van klassenstrijd is geweest, strijd tussen uitgebuite en uitbuitende, overheerste en heersende klassen op verschillende trappen der maatschappelijke ontwikkeling; Lees verder Communistisch Manifest (1848): fragment voorwoord