De 10 Tijdvakken Archieven - Pagina 2 van 8

Egidiuslied (ca.1400)

Het Egidiuslied is vermoedelijk het bekendste lied uit de Middeleeuwen in het Nederlandse taalgebied. De song is een klaagzang die gaat over een overleden vriend.

De dichter, een onbekende persoon uit Brugge, beschrijft zijn verdriet en beklaagt zijn lot.

Oorspronkelijke tekst Egidiuslied

Egidius waer bestu bleven
Mi lanct na di gheselle mijn
Du coors die doot du liets mi tleven
Dat was gheselscap goet ende fijn
Het sceen teen moeste ghestorven sijn

Nu bestu in den troon verheven
Claerre dan der zonnen scijn
Alle vruecht es di ghegheven

Egidius waer bestu bleven
Mi lanct na di gheselle mijn
Du coors die doot du liets mi tleven
- advertentie -

Nu bidt vor mi ic moet noch sneven
Ende in de weerelt liden pijn
Verware mijn stede di beneven
Ic moet noch zinghen een liedekijn
Nochtan moet emmer ghestorven sijn

Egidius waer bestu bleven
Mi lanct na di gheselle mijn
Du coors die doot du liets mi tleven
Dat was gheselscap goet ende fijn
Het sceen teen moeste ghestorven sijn

Moderne vertaling door WIllem WIlmink van het Egidiuslied

Egidius, waar ben je gebleven?
Ik mis je zo, mijn kameraad.
Jij koos de dood, liet mij het leven.
Je vriendschap was er vroeg en laat,
maar ‘t moest zo zijn, een van ons gaat.

Nu ben je in ‘t hemelrijk verheven,
helderder dan de zonneschijn,
alle vreugd is jou gegeven.

Egidius, waar ben je gebleven?
Ik mis je zo, mijn kameraad.
Jij koos de dood, liet mij het leven.

Bid nu voor mij, ik ben verweven
met deze wereld en zijn kwaad.
Bewaar mijn plaats naast jou nog even,
ik moet nog zingen, in de maat,
tot de dood, die elk te wachten staat.

Egidius, waar ben je gebleven?
Ik mis je zo, mijn kameraad.
Jij koos de dood, liet mij het leven.
Je vriendschap was er vroeg en laat,
maar ‘t moest zo zijn, een van ons gaat.

Bronnen
-https://www.literatuurgeschiedenis.nl/middeleeuwen/tekst/lgme009.html
-https://nl.wikipedia.org/wiki/Egidius_waer_bestu_bleven
-Noël Geirnaert, ‘Op zoek naar Egidius. Het laatmiddeleeuwse Brugge in het Gruuthusehandschrift’, in: Frank Willaert (red.), Het Gruuthusehandschrift in woord en klank. Nieuwe inzichten, nieuwe vragen, 2010, Leuven.

Grenzen aan de groei – rapport Club van Rome (1972)

Het rapport ‘Grenzen aan de groei’ van de Club van Rome maakte begin jaren 1970 veel los in Europa. Het rapport analyseerde vijf grote wereldproblemen in hun onderlinge samenhang: de groei van de wereldbevolking, voedselproductie, industrialisering, uitputting van natuurlijke grondstoffen en vervuiling, over de jaren 1900-1970. De schokkende conclusie van het rapport luidde dat als de wereld zo doorging met consumeren, de rek er snel uit zou zijn – binnen 100 jaar – en de wereld op een ramp afstevende. Met name de bevolkingsgroei en industriële productie zouden dan een flinke klap krijgen, vooral door de uitputting van grondstoffen. Lees verder Grenzen aan de groei – rapport Club van Rome (1972)

Cassius Dio over de Slag bij het Teutoburgerwoud (9 na Chr.)

In het jaar 9 na Chr. versloegen Germaanse stammen van de Cherusken het Romeinse leger in het Teutoburgerwoud. Er vielen 18.000 doden onder de Romeinen, die aangevoerd werden door Quintilius Varus. De Romeinse historicus Cassius Dio schreef in de 3e eeuw het volgende over deze Slag bij het Teutoburgerwoud (vertaling vanuit het Latijn): Lees verder Cassius Dio over de Slag bij het Teutoburgerwoud (9 na Chr.)

Toespraak Lenin op Derde Internationale in 1919 (oprichting Komintern)

De Komintern werd opgericht op het congres van de Derde Internationale in Moskou, gehouden van 2 tot 6 maart 1919. Op deze Derde Internationale richtte Vladimir Lenin de Komintern op. De Komintern moest fungeren als commandocentrum van waaruit de wereldrevolutie van de arbeidersklasse kon beginnen. Lees verder Toespraak Lenin op Derde Internationale in 1919 (oprichting Komintern)

Destalinisatierede tekst – Nikita Chroesjtsjov (25 februari 1956)

Op 25 februari 1956 hield de Russische president Nikita Chroesjtsjov tijdens het twintigste partijcongres van de Communistische Partij zijn beroemd geworden ‘geheime’ destalinisatierede uit. De titel was: ‘Over persoonsverheerlijking en de gevolgen ervan’ (О культе личности и его последствиях). Met dit betoog begon Chroesjtsjovs politiek van destalinisatie en kwam er ruimte in het publieke debat voor enige kritiek op Jozef Stalin. In de partijrede stelde Chroesjtsjov de misdaden van zijn voorganger aan de kaak. Lees verder Destalinisatierede tekst – Nikita Chroesjtsjov (25 februari 1956)

Toespraak bij vrijheidsboom Amsterdam (4 maart 1795)

Ten tijde van de Bataafse Republiek (1795-1814) plantten revolutionairen op diverse pleinen in Nederlandse plaatsen vrijheidsbomen. De vrijheidsbomen werden vaak ingewijd met een ceremonie waarbij de sfeer anti-Oranje was. Zo werd tijdens de onthulling van een vrijheidsboom op De Dam in Amsterdam, op 4 maart 1795, door een stadsbestuurder de volgende korte toespraak gehouden in het bijzijn van enkele Franse hoge militairen. Lees verder Toespraak bij vrijheidsboom Amsterdam (4 maart 1795)

Lied rond planten vrijheidsboom in Dokkum (1795)

Vrijheidsbomen vormden een symbool van de vernieuwde maatschappij na de Franse Revolutie (1789). Na de Franse inval en het ontstaan van de Bataafse Republiek kwamen er in het voorjaar van 1795 op veel centrale pleinen van Nederlandse steden en plaatsen vrijheidsbomen te staan, die met een anti-orangistische ceremonie (zoals een lied of toespraak) ingewijd werden. De bomen vormden een soort overgangsrite en stonden symbool voor het begin van een nieuw tijdperk. Een tijd van bloei, welteverstaan. Lees verder Lied rond planten vrijheidsboom in Dokkum (1795)

Genocideverdrag (1948) – Verenigde Naties

Op 9 december 1948 stelden de Verenigde Naties – enkele jaren na de Holocaust – het Genocideverdrag vast. Dit verdrag werd ook wel het ‘Verdrag voor het voorkómen en bestraffen van de misdaad van genocide’ genoemd. Het Genocideverdrag definieerde het begrip genocide. Op 12 januari 1951 werd het verdrag uiteindelijk geratificeerd. Lees verder Genocideverdrag (1948) – Verenigde Naties

Thucydides over de democratie

Thucydides (ca. 460-400 v.Chr.) was een Atheense generaal en historicus, bekend van zijn boek over de Peloponnesische Oorlog tussen Athene en Sparta. In dit boek schreef hij over de regeringsvorm ‘democratie’, waarbij het volk cq. de meerderheid de macht heeft.

Een fragment uit Thucydides, De Peloponnesische Oorlog, over democratie als regeringsvorm:

Wij hebben een staatsvorm die niet een kopie is van de instellingen van onze naburen. In plaats van anderen na te bootsen zijn wij juist een voorbeeld voor hen. Lees verder Thucydides over de democratie

Brontekst over het Edict van Milaan (3 februari 313)

Het Edict van Milaan, ofwel het Tolerantie-edict, was een religieus decreet van de keizers Constantijn de Grote (ca.280-337) en Licinius (263-325). Met het Edict van Milaan, uitgevaardigd op 3 februari 313, kwam er een officieel einde aan de christenvervolgingen in het Romeinse Rijk. Lees verder Brontekst over het Edict van Milaan (3 februari 313)